Bugünlere dek mental sorunlar tabu olmaya devam ediyorlar

 Hiç kolunun yukarısında, tenine iliştirilmiş beyaz bir yapıştırma benzeri bir şeyle gezen birini gördünüz mü? Büyük ihtimalle görmüşsünüzdür. Son senelerde şeker hastalarının kanlarındaki insülini regüle etmek amacıyla bedenlerine koydukları kimi alet ya da etiketlerin hayatlarını kısmen güvence altına alan yollardan bir olduğunu biliyoruz. 

Böyle insanlar ailemizde ya da arkadaş çevremizdeler, bazen de yaşadığımız toplumda karşımıza çıkarlar. Ve çoğunluk kollarında taşıdıkları şeylerin ne olduğunu açmaktan çekinmezler. İnsanlar şeker hastası olduklarını söylemekten genelde utanmazlar. Çünkü şeker hastası olmak ayıp değildir. Bu rahatsızlık toplumda en sık karşımıza çıkan hastalıklardan biridir. İnsanları genelde tedirgin eden, çoğu zaman genetik, kronik, yıpratıcı ve günlük yaşamınızı etkileyebilen bir hastalıktır. Ancak yine de kimsenin sizi şeker hastası olduğunuz için yargılamayacağı bilinir.

Aynı şekilde gastrolojik problemleri olanlar, alerjik sorunlar yaşayanlar, kanlarında kolesterol, trigliserid ya da bilimum başka verilerin yüksek olduğu kişiler kullandıkları simvastatin cinsi ilaçların yan etkilerinden şikayet etmekten çekinmezler.  Çünkü kolesterolu yüksek olan birinin günahı yoktur. Sadece elinde olmayan sebepler yüzünden bedeninde bir şeyler yanlış gitmektedir ve bunu düzeltmek gerekir.

Çoğu kişinin, özellikle elli yaş sonrası insanların bir takım rahatsızlıkları olması, ilaç kullanmaları.. tansyon, şeker, kalp vs. sorunları hayatın normal bir parçasıdır ve bunlar herkes tarafından kanıksanmış bir mevzudur.

Bu tip hastalıkları olan insanların, kocaman iş yerlerini yönetmeleri, banka müdürü olmaları ya da bir ülkenin Cumhurbaşkanı seviyesine gelmelerinde bir sorun yoktur.

Kronik rahatsızlıklar toplum içinde sabahtan akşam sohbet mevzusu yapılacak kadar enteresan konular olmasalar da insanların tabu olarak karşılamadığı şeylerdir. Fiziksel sorunlar ve şikayetler,  bedensel hastalıklar dünyanın büyük bir bölümünde normal görülen şeylerdir.

Gelelim bir de mental sorunlar yaşayan insanların rahatsızlıklarına....

Fiziksel hastalıkların normal karşılandığı toplumlar bugünlere dek mental hastalıklara hala daha ön yargıyla bakmaya devam ediyor.

Bugüne dek, en basit psikolojik sorununun bile zayıflık göstergesi olarak algılanmasından korkan çok fazla insan psikolojik sorunlarını kendilerine saklamayı tercih ediyorlar.

Halbuki bedensel sorunlarda olduğu gibi mental problemler de kişilerin ellerinde olmayan şeylerdir.

Kimse bir şeyleri doğru yapmadığı için, kimse zayıf kişiliği olduğu için psikolojik sorunlar yaşamaz.

Bu tip şeyler de aslında beyinde oluşan kimi hatalar yüzündendir. Belki kimisi beynin anatomik yapısı, kimisi beyindeki elektriğin doğru işlememesi, belki kimi salgı miktarlarındaki sorunlar ve bazen yine insanların hayatlarının ilk etaplarında yaşadıkları  travmalar onların kimi mental sorunlar geliştirmelerine neden olmuş olabilirler.

Ancak ne yazık ki şeker hastası oldukları için hor görülmeyen küçük düşürülmek sorunlarıyla karşılaşmayan insanlara karşın mental sorunlar yaşayan insanlar  yaşadıkları problemlerin güçlükleri bir tarafa bir de toplumun kendilerini yargıladıkları durumları kaldırmak zorunda kalabilirler.

Bu yüzden çoğu kişiler ön yargılarla karşılaşmaktan korktukları için mental sorunlarını kendilerine saklamak zorunda kalırlar. Ve bu durum öncelikle onları yanlızlaştırır. Ve bir de adeta suçluluk geliştirmelerine neden olan ön yargılar, kendilerini ilk baştan yetersiz hissettiren ağır bir sorumluluk hissine girmelerine de neden olurlar. 

Hayatını birden bire diğerleri gibi götüremeyen bir ergen, birden kendisini toplumdan uzaklaşmış bulabilir. Ve çekindikleri yüzünden sustukça ya da çoğu zaman  toplumsal tabular yüzünden susturuldukça binlerce, milyonlarca insan arasında yaşayan tuhaf bir yaratıkmış gibi hissetmeye başlayan kişi sanki kocaman evrende kendisi gibi hisseden bir tek insan daha yokmuş gibi bir yanılıcı duyguya da kapılır bu kez.

Endişe sorunları ya da depresif bir dönemin getirdiği bazı zor etkileri yaşarken bireye aile yeterince destek verilmezse insan bu zor durumu aşmak için tamamen tek başına kalabilir. Ve o zaman yaşanılan sorunu altetmek neredeyse imkanszlıaşır.

Geçtiğimiz gün, Gal'in sınıf öğretmeninden tüm sınıfı kapsayan toplu bir mesaj aldık. Okulda, orta son sınıftan bir genç kız, daha 15 yaşında bir kız aniden ölmüş diyordu öğretmen.  Genç kızın ani ölümünün nedeninin şimdilik açıklanmadığı ve ayrıntılar önümüzdeki günlerde bildirilecek deniyordu.

Okulda çok büyük bir fırtına koparan bu durumu çocukların bizlerle paylaşmaları halinde onlarla konuşmamızı, gerekirse okul öğretmeni, müdür ya da okul psikoloğunun desteğini istememiz rica edildi

Bizim aklımıza önce bir kaza, ani bir kalp krizi gibi bir şeyler geldiyse de okuldan henüz açıklanmayan kimi ayrıntılara daha sonra internet sitelerinde ve gazetelerde rastladık.

Sonuçta, ergenlik çağında yaşanabilecek bir bunalım sonucu genç kızın kendi hayatına kendi elleriyle son verdiğini okuduk.

Gal, genç kızı tanımadığını, tek bildiğinin aniden öldüğü olduğunu söyledi. Kişisel hayatına özel bir dokunuşu olmayan insanlardan soyutlayan yapısı gereği bu olayın üzerinde çok durmadığını gördük yeniden.

Okul'un çocuğun yaşadıklarını farkedip durumun yeterince üzerinde durup durmadıklarını ya da ne derece yardım etmeye çalıştıklarını bilmiyorum.

Kızın vefatının arkasından, okulda anısına açılan köşede yakılan mumlar, edilen dualar, tuvaletlerde her an ağlayan kızlar 15 yaşındaki bu  çocuğu geri getirmeyecek. Ve şimdi bir de bu yaşta böylesi bir travma geçiren yakın arkadaşlarının yaşadıklarıyla mücadele etmeleri gerekecek.

Bu çocuk belki yanlızlığın, belki sorunlarını yeterince paylaşamamanın çaresizliğini yaşayanlardandı...

Belki gerçekten de söylenildiği gibi, sistemin yeterince el uzatamadığı,  mental sorunların yıktığı gençlerden sadece biri olmanın cezasını en ağır şekilde ödeyenlerden biri daha.

Tabuların hala daha bu konularda insanların yeterince rahat olmamalarında büyük etki yaptığı modern toplumlarda bile, mental sağlık insanların diğer sağlık sorunlarından çok daha büyük bir sorun olabilmektedir. Ve bazı şeylerin diğerlerinden daha iyi işlediği iddia edilen modern toplumlarda bile bazen insanlar hala yeterince yanlız kalabilmekteler.