ABD Seçimleri ve Trump!

ABD'de 3 Kasım'da seçimler olacak. Tüm dünya gözlerini o yöne dikmiş, nefesini tutmuş bekliyor...

Joe Biden  ya da Donald Trump, acaba hangisi galip seçilecek diye!

Peki bize ne?  Neden her gün, haberlerde ilk konulardan biri bu seçimler?

Biden'la Trump arasında  gerçekleşen son tartışmanın galibi kim, sorusnun cevabı neden bizi bu kadar ilgilendiriyor?

Konu dünya'nın süper gücünün kimi lider olarak seçeceği mevzubahis olunca ellerinden gelse Amerikalı olmayanlar bile oy verecekler.

Dünya politikasına en büyük etkiyi yapan ülkeyi kimin yöneteceği sadece Amerika'yı ilgilendirmiyor..

Mesela Israel'de seçim olduğunda,  bu seçim  en çok Israellileri ilgilendirir.. Sonra Filistinilileri  ve tabi yanımızdaki komşularımızı, ve çevremizde iyi ya da kötü ilişkiler içinde olduğumuz diğer kimi ülkeleri ve grupları ilgilendirir,

Konu Amerika olunca, olay bambaşka..

Sınıf Başkanını seçmek gibi bir şey bu..

Dünya Ekonomisini ve siyasetini en çok etkileyen güç olunca durum gerçekten farklı..

Sahip olduğu geniş topraklarla  dünyanın en büyük ülkelerinden birinden. en kalabalık, en zengin doğal kaynaklarına sahip topraklarından bir tanesine sahip olan, dünyanın bir numaralı askeri gücünden bahsediyoruz..  1800'lerden bugüne her zaman büyüyerek güçlenen, dünyanın her köşesinde bulundurduğu ordusuyla, denizde , karada ve havadaki üstünlüğüyle, dili, ekonomik ve kültürel etkisiyle dört kıtaya tesir eden bir ülke ABD.

Bu yüzden Amerika'da seçilecek liderin alacağı kararlar sadece Amerikalıları değil, Israellileri, Arapları, Hintlileri, Rusları ,  Japonları ve diğerlerini de ilgilendiriyor.

Gelecek dört yılda kararları hangi şahsın vereceğini merak etmemek mümkün mü?

Hele ABD tarihinin en farklı Başkanı olan Trump'ın liderliğinde geçen dört yılın sonunda, yola bir dört yıl daha kiminle devam edeceğimiz bir hayli merak uyandırıyor..

Büyük umutlarla , farklı bir Amerika yaratmak için ; "Yes we can!" sloganıyla göreve gelip, en çok ta Afro-Amerikalıları hayal kırıklığına uğratıp sonunda görevini Trump' a bıraktığında bir çokları yeterince şaşırmıştı.. Yine bir Demokrat olan Hillary'nin Obama'nın bıraktığı yoldan devam edeceğine inandırılmış olan milyonlar bu kez karşılarında, dediğim dedik, kendi sözünden çıkmayan, biraz despot  ve kimseyi dinlemeyen bir reality-show starını, Amerika'nın ve dünyanın en zenginlerinden biri olan Donal Trump'ı buldular.

Bugüne dek sanırım düşündüğümüzün dışında bir Amerikan Başkanı örneği olurken, tüm antipatisine ve yanlışlarına rağmen yine de  2020'nin  başına dek tekrardan seçilme şansı olduğu gözüyle bakılırken, şu son günlerde seçimleri kaybetmesi neredeyse kesin gibi görülüyor..

Amerikan tarihinin gelmiş geçmiş en ben merkezci, en ağzına geleni konuşan , en çok pot kıran başkanı sanırım Trump'tır..

Aslında , şu son yıl pandemi'nin başlamasından evveline dek geçen üç senede işsizliği son 50 senenin en düşük seviyelerine indirdiği söyleniyordu.. Amerikan Ekonomisinde önemli olumlu gelişmeler yaşanıyor deniyordu pandemiye dek!! Kimilerine göre bu Obama zamanındaki politikaların kimi sonuçlarıydı..

Fakat Pandemi'ye 200.000 'den fazla kurban veren Amerikalılar Trump'ın bu konudaki aymazlığını, rahatlığını , boş verci politikalarını affetmeyecekler deniyor

George Flloyd'un ölümünden beri ayaklanan Afro-Amerikalılara yeterince destek vermeyen Trump'ın , birleştirici olmaktan çok ayrıştırıcı konuşmalarıysa insanları gittikçe bölünmeye iterken, yine tarihinde hiç görülmediği kadar düşmanlık ve husumet içine girmiş bir toplum yarattı da deniyor Trump.. Kendisiyse bu suçlamaları kesinlikle reddederken, Amerika'da kimsenin yapmadığı kadar zencilere  imkanlar yarattığını iddia etmiş .

Sağlık sisteminde yaşananlarsa artık Amerikalıları iyice bezdirmiş gibi. Obama zamanında ortaya atılan  devrimi kendi düşündüğü şekilde, tamamlamayı hedeflerken, ABD'de hala basit bir Amerikalı vatandaşın, devlet tarafından karşılanan doğru dürüst bir sağlık sigortası yok.

Sanırım  Trump'ın  Israel ve Ortadoğu'da yaşayan bir kısım halklar için çok büyük bir değişim, bölgesel bir devrim  getirdiği gerçeği ise ABD'deki Evangelistleri ve bu bölgede yaşayan yahudilerlerle  birlikte,  Körfez ülkeleri, kimi Kuzey Afrika ülkelerindeki Arapları bağlıyor sadece.. (Filistinlilerse şu anlık büyük bir hayal kırıklığı ve sırtlarından vurulmuşluk yaşadıklarını söylüyorlar )

Dünya'nın geri kalanının genelde Trump'a ve o çok bilmiş havasiyla aldığı kararlara olumlu gözlerle baktıklarını sanmıyorum..

Uluslararası platform'da saygı uyandırmayan bu Lider'in Paris Çevre Antlaşmasından ayrılması, İran'la yapılan Nükleer Antlaşmayı yine terk etmesi ABD 'nin Avrupa'yla kimi yerde yollarını ayırdı..

Ortadoğu'dan askeri gücünü çekmesiyle de kimi müteffiklerine sırtını dönmesi de unutulmadı..

Tüm olumsuzluklarına rağmen, tutucuların, evangelistlerin sonunda kadar desteklediği Trump'ın , Hillary ile olduğu gibi yeniden bir süprizle  bir dört yıl daha Başkan seçilip seçilmeyeceğini yaşayıp göreceğiz..

Umarım bu seçimlerden çıkacak sonuçlar öncelikle  insanlık için olumlu şeyler getirsin.

Batya R. GALANTI 

       Düşünce özgürlüğü 

Saint-Benoit Lisesi'nin son sınıfı'nda okuduğum sene sınıfta her tipten her kafadan öğrenciler vardı. Kızlı erkekli olarak, aynı sıraları ilk kez  paylaştığımız bir sene olduğu için ders içinde çoğu zaman öğrenim havasının ötesinde daha çok bir kahvehane atmosferi, daha bir disiplinsizlik hissiyle yaşanan ilginç bir durum söz konusuydu sınıfta. Bir çoğu arka taraflara yığılmış gençler dersi dinlemekten çok kendi havalarında vakit geçirir gibiydiler .

En önlerde ise  uzun boylu, gözlüklü , zayıf bir çocuk otururdu.. Diğerlerinden biraz daha farklı olanlar arasındaydı bu çocuk.. O yüzden de arkada değil önde oturmayı tercih edenlerdendi sanırım. 

Biraz dağınıkça halleri olan bu gencin önünde çoğu zaman bir  defteri bile varmıydı yokmuydu emin değilim ama sınıfın arkasındaki kızlı erkekli gruptan yine de daha fazla ders dinlediği kesindi.. Zaman zaman felsefe hocamızı kapıda tutup bir sürü soru sorduğunu görürdüm. 

İşte günlerden bir gün, rahip olan felsefe hocamız sınıfa girdiği anlarda bu çocuk gayet sakin sınıfın en arka yerindeki portmantoların önünde durup kollarını, çarmıha gerilmiş  İsa gibi açarak; " Jesus Christ !  diye sesli sesli tiyatro yapmaya başlamıştı birden..ve tabii kendince o anda dalga geçiyordu..Aslında bunu o öğretmenin gözü önünde yapması hocadan çekinmeyecek kadar aralarında bir dialog olduğunu gösteriyor da olabilirdi.  Katolik bir rahip olan hocamıza karşı büyük bir saygısızlık yaptığını düşünürken ben,  bir yandan portmantoya kendini askılara asan çocuğun o yana düşmüş kafasıyla ,  komik duruşuna  gülüyordum fakat bir diğer taraftan da ;" Aman Tanrım bu ne yapıyor öyle?! "  demek arası bir çelişki içindeydim.. Ancak derse o an giren öğretmen hiç istifini bile bozmamıştı. Çocuktan tarafa bakmamayı tercih eden hoca masanın üzerindeki yoklama defteriyle ilgilenmeye başlamıştı bile.. Bu umursamaz hali belki öğrencisinin çocuksu tarafını tanıdığı içindi..belki de yılların olgunluğuydu bu Herşeyden önce karşısındaki insanın kendisi için en kutsal değerine gülmesinin  sadece onu bağlıyan bir şey olduğunu bilecek kadar anlayışlı ve akkılıydı mutlaka.. O çocuk İsa ile dalga geçti diye İsa küçülmemiş, İsa'nın kutsallığı olgusu değişmemişti.. sadece çocuğun biri şaklabanlığı ile kalmıştı!!

Hepimizin kendimizce değerlerimiz vardır. Özellikle inanç insanların genelde çok hassasiyet gösterdiği bir konudur. Dini inancı tam olan insanlar,  ateistlerin ya da farklı düşünen, farklı dinlerden kişilerin eleştirilerine başka konulardan daha çok hassasiyet gösterirler.  Çünkü çoğu zaman din ve Tanrı insanları diğer konulardan daha büyük bir duygusal ve manevi  yükümlülük altında hissettirir. 

Tanrı'ya olan inançları bir çok kez insanları manen adeta bir  ölüm kalım meselesi kadar bağlar. Eğer kendi  Tanrı'ma karşı gelirsem cehenneme giderim diye bir tehdit bile vardır . Ya da kendi gibi düşünmeyene karşı korkunç bir hata yaptıkları duygusunu yaşar insanlar..  Eğer Musa'ya değil de İsa'ya ya da Muhammed'e ya da bir başka şeye inanırsan ya da tersi , işlediğiniz suç korkunçtur.. Her kişi kendi inancına göre kendini tamamen bağımlı hisseder..ve din böylece insanların çoğu zaman tolerans göstermekte zorlandıkları bir konu olur çıkar...

Her insan, her din adamı, dini inancına karşı gösterilen provokatif bir harekete o felsefe hocamız kadar tolerans göstermeyebilir.. Keşke gösterebilseler. Keşke insanlar inançları ışığında biraz daha mantık ve anlayışla hareket etmeği de öğrenseler..

                                                                                     Moşe Rabenu (Hz. Musa) ile ilgili bir karikatür

Ailemde reformist yahudiliğe yaklaşan insanlar var.. Geçen sene reformist bir sinagogta kutladığımız bir Bar Mitzva töreninde hep birlikte gitar eşliğinde söylediğimiz Tora şarkıları ve dinlediğimiz kimi küçük anlatılarla geçirdiğimiz bir iki saatlik törende" kadınlarla, erkeklerin yan yana"  oturabildiği bir ortamda birlikte dua etmenin güzelliği, reformun bir anlamda mümkün olduğu  Israel'de,  ultra ortodoks yahudilerin yanında gelişen, büyüyen farklı sesler bana daha bir ümit veriyor..

Günümüze daha uygun şartlar sunan bir inançla da  , bir anlayışla da aynı  Tanrı'ya sevgiyle, hep birlikte ulaşmak mümkün....

...............................

Geçen gün Paris'in kuzey batısındaki  bir banliyö'de sokakta başı kesilmiş cesedi görenler dehşete düştüler. Cesedin yakınlarında elinde bıçakla duran 18 yaşındaki Çeçen genç etrafa bıçakla saldırma teşebbüsü gösterirken olay yerindeki polisler teröristi vurdular..

Öldürülen genç adamın adı Samuel Paty imiş. 47 yaşında bir tarih hocası.

Ve tek suçu talebelerine düşünce özgürlüğü üzerine verdiği derste , Muhammed'in çizili resimlerini göstermek..

Arada,  bundan bir iki hafta önce, haftalık,  satirik bir dergi olan , ve tüm dinleri sonuna kadar eleştirmesiyle tanınan ve yayınladığı karikatürleri  yüzünden 2015'te uğradığı saldırıda 12 karikatüristini  İslamcı teröristlerin kurşunlarıyla kaybetmiş olan Charlie Hebdo'nun eski bürosunun bulunduğu yerde yeniden bir saldırı olmuştu..Bu son saldırıda 2 kişi ağır yaralanmıştı..

Sanırım Charlie Hebdo'ya karşı yapılan bu son saldırı sonrasında Sanuel Paty dersinde öğrencilerine demokrasinin temelleri üzerine yeniden konuşmak istemişti... Demokrasi ve fikir özgürlüğü üzerine! !!

İnsanların düşündüklerini söylemekten korkmamaları gerektiğini düşünüyordu Samuel Paty. Çünkü kendisi bu şekilde yetiştirilmişti.

       

                                                  Samuel Taty'nin öldürülüşüne tepkiyle biraraya gelen Fransızlar

Dersinden evvel Müslüman öğrencilerin belki gururlarının rencide olacağını düşünerek sınıftan çıkmalarını istemesi doğrumuydu onu bilmiyorum..

47 yaşındaki öğretmen derste Muhammed'in çıplak karikatürlerini göstermiş.

Bu olayın arkasından dersten çıkarılan  Müslüman öğrencilerin anne babaları ayaklanmışlar. Olay müdüre gitmiş ve öğretmenin okuldan atılmasını talep etmişler..

Okul Müdürü velileri ne kadar yatıştırmaya çalışmışsa başaramamış.

Sonuçta Samuel Paty'yi polise şikayet eden bir veli, bununla kalmamış, öğretmeni Facebook hesabından deşifre ederek, insanları eyleme çağırmış..

Zaten aynı velinin kız kardeşi de Daeş saflarında savaşa gitmiş bir radikal islamistmiş..

Müslümanlık  bir şeriat dinidir. Müslümanlıkta dine karşı bir şey söylerseniz cezası büyüktür.

Bazı inanç sistemleriyle  demokrasi birlikte yürüyemez..

Bir insan hem radikal bir müslüman hem de demokrat olamaz..

Fransa'da polisin radikal islamcı olarak takip altında tuttuğu en az 8.000 kişi varmış.

(Bunlar bildikleri!! ) 

Tüm bu radikaller sürüsünü Fransa'dan bugün sınır dışı etmek için hala neyi bekliyorlar acaba??

 

Batya R. GALANTI 

 

                                                   Çok eski bir dosta veda!

Annem dün sabah beni aradığında telefon'da ağlıyordu .. Birlikte büyüdüğü en iyi arkadaşlarından birini kaybetti dün..

Bense geçen gece haberi aldığımda onu hemen aramak istememiştim..

Sabah beni erken saatte kendisi aradı..

Sara öldü!! derken sesi kırıktı..

Ağbisinin vefaatında bile onu daha hazır görmüştüm bir yokluğu kabullenmeye..

Zaten bu son aylar herşeyi biraz değiştirdi.  

Arkadaşlarıyla buluşmaya, çıkmaya, haftada bir , bazen iki akşam bizi ziyaret etmeye alışkın olan annem aylardır evimize adım atmıyor.. Arkadaşlarıyla buluşmayı özledi..

Kız kardeşiyle günde bir kez birlikte yaptıkları yürüyüşün dışında , elinde başka bir şey kalmadı..

Bugünlerde hep üzgün gibi...ilk kez!!

Şimdi de arkadaşını kaybetti..

Sen cenaze'ye gidecekmisin ? diye sordu bana!

Tabii dedim..

Ama , corona günlerinde herşey bambaşka..

Kuzinim, cenazeye yirmi kişiden fazla insanın katılamama  kısıtlaması yüzünden Sara'nın son yolculuğuna iştirak edip etmeme seçimini bize bıraktı.

Ben,  geleceğiz , gerekirse uzak dururuz dedim..

Son dört yılını tamamen annesine adayan, orta yaşa gelen kuzinimin yanına gittiğimde, onu ilk kez bu kadar üzgün ve çökmüş gördüğümü düşündüm.. ( Toparlanacağını biliyorum )

Kendine her zaman iyi bakan, her zaman hayata olumlu yaklaşan bu insan ilk kez bu kadar bitkin görünüyordu.

Sonuçta cenazeye fazla katılan insan olmadı..bense dayanamadım, ona uzak duramadım..yanlızlığına, acısına karşıdan bakamadım.. yaklaştım ve ona sarıldım..

Birisinin sıcaklığına öyle ihtiyacı vardı ki ..

" Seni seviyorum  "  dedim Luna'ya..

O benim aslında ikinci kuzinim..

Ama birinciden daha yakın oldu bana..

Annemin en yakın arkadaşı Sara babamın kuzeniyle evliydi..

Annem ve en iyi arkadaşı , iki kuzenle hayatlarını birleştirmişlerdi..

Sara hep anlatırdı..

Ben aslında babanı istiyordum diye gülerdi!!

" Peki ne oldu?'

Babanı bana Violette ( halam ) tanıştırmıştı..

Senin baban o zaman çok yakışıklıydı .. ve ben önce onu beğeniyordum, o yüzden de anneni ona tanıştırmak istemiyordum, çünkü biliyordum ki her gören onu isterdi!!

Sarayla annem o kadar yakındılar ki aralarında gizli saklı yoktu..

Gerçekten de öyle olmuş.. Babam annemi görünce yedi sene peşini bırakmamış..

Çikolata kutularını ne yapacağımı bilemezdim der ...annem

"Ben çikolata sevmezdim, babansa devamlı getirirdi!"

Annem istemedikçe babam daha çok koşmuş peşinden..

Sara ise babamın en yakın dostu olan kuzeni ile evlenmiş sonunda..

Ve onlar evliliklerinin ilk yıllarında Israel'e göç etmişler..

Sara yıllarca terzlik yapmış.. Hem de Haute-Couture!

Annemse genç kızlığında onun modeliymiş derdi hep..

Dün son yolculuğunda, o simsiyah kumaşa sarılı bedenine son kez baktığımda, ne kadar da küçük duruyordu..

Ona veda etmeye gelen torunlarıysa kocaman erkeklere, genç bayanlara dönüşüvermişler..

Evine ilk geldiğimde salonundaki duvarda kocaman bir çerçevenin içinde bir sürü fotoğraf vardı..

Purim kıyafetleriyle, yuva'daki sıralarda  gülümseyen minicik torunlarının resimleri  baş köşedeydiler.

Onlar için o zaman ne kadar da koşmuştu Sara..

Hepsi kocaman insanlar bugün.. Yaşlı safta'larının ölümünü soğukkanlılıkla karşılamış gibiler..

Hayat bu işte..

Ne kadar uzun yaşadığınız farketmiyor..

Bir göz kırpışı kadar kısa geçen ömrünüze neler sığdırdığınız önemli..

Ve arkanızda neler bıraktığınız..

Batya R. GALANTI

                                         

                                 Israel deyince aklınıza ne gelir?

Geçmişten bugüne savaş haberleri ve filistin sorunuyla dünya televizyonlarında gündemini koruyan  ülkedir Israel..

Basit bir dünya vatandaşının gözünde  savaştan başka hiç bir önemli olaya imzası yokmuşçasına bir duygu uyandırır bu Yahudi ülkesi .

Savaşların, intifadaların, ayaklanmaların, füzelerin, mücadelelerin , ateşin, kan ve barutun , hırçınlığın ve kötülüğün ve haksızlıkların ülkesi İsrael..

Dünyanın  nefret odağı  Israel.

Israelliyim demeye çekinesiniz gelecek şekilde ön yargılarla karşılaşacağınızı bildiğiniz bir ülke ismine çevrilmiş olan Israel....

Bir yandan kötülükler, diğer yanda bilinmeyen, karanlıkta kalan  bir yüz Israel..

Bir şey bildiklerinden  değil bunlar.

Bildikleri herşey kısmen..

Bölük pörçük..yalan yanlış..

Dünyalılar için varsa yoksa, Israel dediklerinde Filistin konusundan başka şey yok bilinçlerinde ..

Israel'in yerini haritada zor bulacak milyonlara Israel hakkında bildiklerini sorsanız verebilecekleri cevapları genelde çok sığ kalır..

Örneğin, çoğu insan  Ortadoğunun ortasında teknoloji ve bilim ürettiğini pek bilmez .

Kim anlatmış ki onlar bilsinler?

Avrupalılara, Amerikalılara  sorarsanız, çoğunluk  develerin üzerinde seyahat edilen bir çöl ülkesidir derler. Bir Ortadoğu klasiği olarak bilirler Israel'i.. ( gerçekten de taşıdığı kimi Ortadoğu özelliklerine rağmen Israel çok büyük farklılıklar bütünüdür..yakından tanımak gerekir)

Yazık ki Filistin konusu da hep tek taraflı bir görüş açısıyla anlatılmıştır insanlara.

Savaşın olduğu yerde yüzde yüz haklı taraf bulmak tabi ki mümkün değil ancak  Israel burada " yüzde yüz "  haksız ve "şeytansı"  bir ifadeyle şekillenen taraf olarak tanıtılmaya devam edilmektedir..

İnsanlar genelde savaşın tek yüzü olmadığını bilmiyorlar..

Böylece, ( bir çeşit düşmanlık gibi ) hiç bir yerde tam olarak Israel'i tanıtıcı, tarafsız programlar ya yoktur ya da çok sınırlıdır nedense.. ( Buna Avrupa dahil!! )

Anlatılacak hiç bir şey yokmuş gibi sanki!!

Halbuki bu ne kadar yanlış!

Geçen yıl bir toplantıda sohbet ettiğim İngiliz bir bayan, " Tel Aviv'de insanlar aynen bizim gibi giyiniyorlar.. burası çok modern bir şehirmiş meğer..hiç böyle beklemiyordum şaşırdım !" demişti..

Şu hale bakın ne durumlardayız??  Acaba nasıl giyinildiğini düşünüyordu Israel'de? Galabiyalarla mı geziyoruz zannetmişti?

Aslında insanların, bilgisizliği, cehaleti ve ön yargıları affedilir şeylerdir çünkü çoğu zaman kötü niyetli değildir bu tip çıkışlar. Kendisine, Israel'de yaşayan insanların çoğunluğu normal sayılır, belki  Jerusalem'e gittiğinde biraz farklı olacak ancak o kadarı da olur ... diyerek gülmüştüm..

O da Jerusalem'i ziyaret etmekten çekindiğini, korktuğunu söylemişti.. Rehberle, özel bir turla gidildikten sonra korkulacak bir şeyin genelde pek olmadığını ve Israel'in tarihi, kültürel, ve farklı yönlerini ve dini çeşitliliğini tanımak ve anlamak için Jerusalem'i mutlaka görmesi gerektiğini anlatmaya çalışmıştım..

Israel Avrupa basınında hep Filistin probleminin gölgesi altında yansıtılıyor.

Israel ekonomisi, kültürel özellikleri, yemeği, müziği, ilim ve bilimdeki yeri ve hastaneleri hakkında kaç program yayınlanır dünya'da? , Hele işin içine kimi politik yorumlar ve yargılar sokulmadan??!

Örneğin İngiltere'de sokaktaki insana sorsam ;  "Silicon Wadi" ismini duymuşlar mı ? diye . herhalde bir çok insan;  O nedir ?  der

Amerika'nın California Eyaleti'nde  High-Tech'in  yani yüksek teknolojinin sembolü olmuş olan Silicon Valley'i bilirler sanırım.... İşte, aynı isimden etkilenerek; " Israel'in Akdeniz kıyısının orta yerinde , ekonominin öncüsü uluslararası şirketlerin bulunduğu, dünya'da teknoloji üretiminde öncü merkezlerden birine verilmiş isimdir; Silicon Wadi!!  Silicon Valley'den sonra bilgisayar teknolojisinde dünyaya getirdiği yeniliklere imzasını atan milyarlarca dolarlık şirketlerin yeridir burası..

Amerika'da 2009' da çıkan , "Start-up Nation " adli kitapta Dan Senor ve Saul Singer, 60 yıl içinde Israel'in gösterdiği ekonomik mucizeyi anlatır..

2009 yılı başında , NASDAQ (American Stock Exchange at Öne Liberty Plaza in New York City ) listesine, 63 şirketle girmeyi başaran  tek yabancı ülke olduğunu anlatır , " Start-Up Nation!

Israel Sulama sistemi , Netafim ise dünyaya sattığı geliştirilımış sulama sistemleriyle, Israel'in en bilinmiş  teknoloji örneklerinden  biridir..

Bunlar sadece  iki genel örnektir..

Bu konu kesinlikle uzun bir yazıyı kapsayacak kadar çok fazla detaylar içerir..

Ancak yine de , Arap-Israel kavgası bir tarafa bırakılamadan, Israel hakkında bir şeyleri tanımak, tanıtmak mümkün görünmüyor.

Ekonomide ve bilim'de aştığı mesafeler.. Uluslararası alanda değer taşıyan başarılara atılan imzaların çoğunluk tarafından bilinmemesi, tanınması bizim açımızdan üzücüdür.

Günlük hayatlarında kullandıkları bir çok şeyin Israel ürünü olduğunu bilmeyen milyarlar  hala bizleri çöl bedevileri zannediyorlar..

Yaşadığı bölge'de tek olan demokrasisini , ülkesinde yaşayan iki milyon Arap vatandaşına bölgedeki tüm arap ülkelerinde bulunmayan haklarını veren tek yer olduğunu...

Kardiyoloji , nöroloji, oftalmoloji ve ortopedi de dünya öncülerinden olduğunu da bilmiyorlar..

Her felakette, karşısında hangi ülke olursa olsun yardıma koşmaya hazır bir ülke olduğundan ...

Kendisiyle çatışma halinde olan kimi Arap yöneticilere dahi yeri geldiğinde uzanan yardım elinden de genelde dünya vatandaşının  haberi yoktur ..

Onların tabi ki suçu yok. Suç medyada, suç politik figürlerde ve bilinçli propagandanın başrol oyuncularında.

Afrika'da, Haiti'de Türkiye'de ve her yerde meydana gelen doğal felaketlerde Israel  ilk yardıma koşan ülkelerin başındadır her zaman.

Geçtiğimiz hafta,  Batı Şeria'da , Filistin Ulusal Yönetimi başkanı Abu Mazen'in baş danışmanlarından ve  Filistin halkının Avrupa'daki sözcülerinden olan Saeb Erekat  yakalandığı Covid-19 yüzünden durumu ağırlaşınca , yaşadığı Yeriho şehrinden ambulansla Israel'de, Yeruşalayim'deki Hadassah Hastanesine kaldırıldı.

Geçmişte geçirdiği kalp krizi ve akciğer transplantasyonu yüzünden pandemi'de büyük risk grubu içinde olan Erekat yakalandığı Corona'dan kısa sürede durumu ağırlaşınca Ürdün ya da çevredeki başka ülkelerde değil Israel'deki Hadassah hastanesinde tedavi görmek istedi.

Şu an durumunun son derece kritik olduğu söyleniyor. (Umarım kurtulur) 

Dilerim yüz yılın barışı olarak başlayan bugünkü yeni süreçte Filistin Yönetiminin şu anki karşı çıkmalarına rağmen sonunda bir şekilde antlaşmaya varılır..

Umarım sonunda adil bir barış bu bölgeyi hiç olmadığı kadar değiştirir .. Umarım bir gün gerçekten  bu bölgenin sadece ekonomik gelişiminden , biliminden ve güzelliklerinden  bahsedecekleri günler de gelir ..

Batya R. GALANTI

 

                                                    

                                           Karşılıklı tolerans!

Facebook'ta aylar önce,  Genel  Seçim Sonuçları açıklanmadan dakikalar evvel..sayfamda " İyi haberler!" diye bir başlık atmıştım..

Sadece iyi haberler şeklinde bir başlık bile bazen farklı insanların  kafalarında kendi görüş ve düşüncelerine göre farklı algılanabiliyor..

İbranice'de kısaca  İyi haberler!  demek; " Dilerim iyi haberler gelir!" olarak algılanabilir.. Ve bir de tabii, " Haberler iyi ! "  şeklinde bir anlam da ifade edebilir!!

Benimse o günkü mesajım, " Dilerim sonuçlar hayırlı olur şeklinde idi!! Fakat bu başlığı atar atmaz  sayfamdan , sanırım siyasi görüşlerinde radikal olan birisi, hiç vakit kaybetmeden  " Yoksa sen Bibi'yi mi destekliyorsun? "!! Eğer öyleyse beni sayfandan hemen  çıkar gibilerinden bir yorum yapmıştı!!"

Senelerce saygıyla ve sempatiyle yazıştığım bir insan bir anda böylesi bir tepki verebiliyordu.

Yani insanlar sizin siyasi fikirleriniz yüzünden bir anda sizi silebiliyorlar..

Facebook'taki arkadaşlarımla , hatta normal hayattaki ahbaplarımla , dostlarımla arama siyaseti genelde karıştırmamayı tercih ederim. Çünkü her insanın benimle aynı düşünmediğinin farkındayım. Ve bir çok kez kişilerin siyasi fikirleri yüzünden birbirlerine olan toleranslarını kaybedettiklerine şahit oldum bugüne dek.

Bense karşımda çok uç fikirler savunan insanlara bile genelde cevap vermemeyi tercih ediyorum. Politika yüzünden insanlarla kişisel bir savaşa girmek bana ne getirebilir. Sinir, kavga ve gereksiz bir çatışmadan başka...

Yanılıyor da olabilirim..

Son seçimlerde Bibi Netanyahu'ya bir kez bile oyumu vermememe rağmen, yargısı daha bitmemiş, bir insanı  direk infaza götürmeğe hevesli olan insanları anlamakta zorlanıyorum. Fakat konu bu değil.

Konu insanların başkalarının kendilerinden farklı fikirlere sahip olmalarına bile tahammül gösterememeleriyle  ilgili.. Ve bu çok çok üzücüdür.

Bir taraftan, sol görüşlü olmaktan, adaletten , demokrasiden, çok seslilikten, liberalizmden bahseden insanlar bunlar.. Ne mutlu onlara!!  Ancak diğer taraftan aynı insanlar kendileri gibi düşünmeyene karşı çok büyük bir fanatizmle tepki verebiliyorlar ki. Bu tepkileri, ifade etmeğe çalıştıkları  o ideolojiyle büyük bir zıtlık gösteriyor mutlaka..

Bir insan eğer liberal ise gerçekten..demokrat ve çok sesli bir toplum içinde yaşamak için savaştığını iddia ediyorsa, kendi gibi olmayanı hor görmemeli, küçümsememeli ve onu bertaraf etmeğe çalışmamalı..

Onların amacı toplumda sadece sol gürüşü hakim kılmak ise eğer, o zaman o çok savundukları liberal toplum nerede ? Ya demokrasi????

Liberalizm, her görüşün, her düşüncenin toplumda kabul görülmesi değilmidir?

İdeal bir toplum için düşündükleri kriteryonlarda bir çelişki var bence!!

Halbuki tahammül göstermeği bilmek önemli..

Ben sanırım ne yeterince sağ ya da sol 'um ..

Ama yine önemli olan bu değil..

İnsanların büyük çoğunluğu benim gibiler aslında..

İnsanların çoğu sadece adil  bir yönetim istiyorlar. Rahat bir yaşam ve daha güvenli  bir gelecek için kendilerine hizmet verecek bir lider arayışındalar.

Bu arayış içinde, belki her grubun görüş açıları farklılıklar gösterebilir.

Bu da eğitim, inanç ve aile değerlerine göre oluşan şeyler.

Sağ ya da sol'da birbirlerinin gözlerini çıkarmak isteyecek kadar radikallerse bence çoğunluk değiller..

Sokaklara çıkan insanların büyük bir bölümü de yine çoğu zaman daha iyi imkanlar için bağırıyorlar.

Ama dilerim her ne pahasına olursa bugünkü çekişmelere yağ döken kimi siyasi avantaj arayışı güden ve sivil bir devrim gerçekleştirmek pahasına olayları kullananarak  insanları kızıştırmaya çalışan kimi menfaat peşindekiler dileklerine kavuşamazlar..

Batya R. Galanti

                                 Herkes kendisiyle Tanrı ise herkesle..

Geçen gün Israel'de yaklaşık bir ay evvel geçmiş bir hikayeyi anlattım. Corona virüs'le beraber gelen aile içi şiddetten bahsederken, Israel'in güneyinde bir yerleşim yerinde bir kocanın eşini bıçak darbeleriyle öldürmeye teşebbüs ettiği anlarda bıçaklanan kadının yardımına koşan genç bir kadından bahsettim kısaca..

Olayın yarattığı yankı o kadar büyük ve o kadar derinken kimse olaya müdahale eden o genç kadının cesaretinden çok fazla bahsetmedi gibi...

Halbuki benim kanımca o gün o kadının gösterdiği  insanı davranış kolay rastlanır türden bir şey değildi..

Yabancı birine sokakta, halka açık herhangi bir yerde , tehlike anında yardım elini uzatacak kaç insan  vardır?

Tanımadığı bir yabancı için  kendi hayatını düşünmeden tehlikenin içine atacak cesarete sahip kaç kişi tanırız?

Yıllar evvel okuduğum bir sosyal psikolojik  deneyde, topluma açık bir alanda meydana gelen bir saldırı olayında etrafta bulunan görgü tanıklarının olaya müdahale etmedikleri sonucu ortaya çıkmıştı... İnsanlar topluma açık yerlerde gelişen olaylara genelde duyarsız kalma eğilimindeler.

Deneklerin çoğu  kendileri yerine bir başkasının müdahele etmesini beklemek eğilimi gösteriyorlar

Yardıma koşmayan onlarca kişiden sadece biri bir insanın hayatını kurtarırken bazen saldırıya maruz kalan kurban bir çok kişinin gözleri önünde bile bile kaderine terk edilebiliyor.

İşte bu yüzden anlattığım olaydaki gibi az duyulan kimi kahramanları tanıtmak, anlatmak bence önemlidir..

İnsanların olumlu hareketlerini dile getirmek, toplumda  duyarlılık yaratmak önemlidir.

Tabi tehlikede olan birisine yardım ederken kendi hayatınızı riske atmadığınızdan emin olmamız ise en akıllısıdır..

.........................

Bu olay beni bir anlamda yeniden iyilik kavramı üzerinde düşünmeye  ve son senelerde çok kez düşündüğüm insan ilişkileri hakkında da bir anlamda tekrar analize itti..

İnsanların yakınlarına, çevrelerine ve belli bir yere kadar da  yabancılara karşı ne kadar duyarlı olup ne kadar olmadıklarını düşündüm.

İlgi, ilgisizlik..sevgiyle bencillik arasında gittim geldim.

Kendi yakınlarımla olan ilişkimi, arkadaşlarımı, dostlarımı, komşularımı ya da sokakta rastaldığım yabancıları düşündüm..

Kısaca insanları!!

İhtiyacı olduğunda sevdiklerini yanlız bırakmayan ne kadar insan var diye sordum?

Son senelerde özellikle sosyal medya'daki paylaşımlarda insanların sık sık zor günlerinde yanlız kaldıklarından şikayet ettiklerini farkettim..

Her an her saniye sosyal ortamlar içinden paylaşttıkları resimlere rağmen aynı insanlar sorunlarıyla ne kadar yanlız kaldıklarını ifade ederlerken herşeyin bir anlamda ne kadar sahte olabildiğini hatırladım.

Eğlenmek için biraraya gelinen ortamların ardından evlerine dönen insanlar dört duvar arasındaki sorunlarıyla tek başlarına kalırlarken fotoğraflarda gülümseyen kalabalıklarla içlerindeki hüzün çelişir gibi kimi anlamda..

....,.............

Hayat boyu iyi ve kötü çok insan tanıdım (herkes gibi ) ..

Ancak insanları belli kategorilere, sınıflara ayırmak o kadar da kolay değil belki de...

Peki kimin iyi, kimin kötü olduğuna, neye göre karar verebiliriz ? Yaptıkları doğru ya da  yanlışlara göre mi ? Peki kaç yanlış kaç doğruyu götürür o zaman?

Belkide  insanların çoğu aslında tam olarak  ne iyi ne de kötüler!

İnsanlardan karşılık beklemeden onlara verebilmek  iyi bir insan olmanın ilk şartıdır herhalde.

Mesela, güler yüzlü  ve olumlu olmak   ( tabii burada çekingen insanların ciddiliğini anlayışla karşılamak önemli )  , İnsanları bilerek ve isteyerek incitmemek, iyi bir insan olmanın en büyük şartlarından biri dahadır.

Ve herşeyden önemlisi, insanlara çaresiz kaldıklarında onlara elimizi uzatabilmek!!

Konu işte buraya geldiğinde çoğu zaman hayat sizi şaşırtıyor..  Zor anlarında insanlar yanlız bırakıldıklarından şikayet ediyorlar..

Peki hayat neden böyle?

Bunun sebepleri nedir?

Zamansızlık mı?

Kişisel sorunlar mı?

Bireyselcilik?

Modern hayat felsefesi mi belki?

Ya bencillik....?

ve yabancılaşma...

vs.....

En yakınlarımdan bana en uzak yabancılara kadar şahit olduğum bir tek  felsefe var bugün.

Gün, gün daha ve daha ben merkezci bir hale gelen yeni bir yaşam felsefesidir bu..

Bir çokları için çok ideal bir yaşam bu

İnsanlar kendileri için olumlu olmayan her tür durum ve olaydan kaçmak eğilimi gösteriyorlar.. Başkaları için kendilerini yormamaya alışanlar kendileri için her günün bir diğerinden daha anlamlı ve daha büyük hazlar getirmesi peşinde koşar gibiler.

Yaşam  sürekli bir yarış  gibi.  İnsanlar her gün kendilerine tek bir soru sormaya alıştılar; " Bugün kendim için ne yaptım? Ve yarın kendim için  ne yapacağım? .( bu bir yere kadar iyi tabi ) 

Mevcut umursamazlık, yabancılaşmaya kadar varırken, " yapmadıkları" şeyler için bahaneler bulmaya alışkın olanların baş rolde olduğu bir yeniçağ insanı var karşımızda..

Çocukluklarından bugüne çoğu kez algıladıkları mesaj " sadece " kendin için en iyisini yap..mesajıdır.. (kendini düşünmek iyi tabii ki , yanlış anlaşılma olmasın, burada kastettiğim sadece kendi için yaşayan toplum!)

........................

Gelişmiş toplumlarda her ne kadar " toplum düzenini korumak " adına  köklü bir idrak ve ortak davranış kalıpları varsa da kişiler bir noktadan sonra kendi hazlarını tatmin çevresinde yaşamaya alışıyorlar.

Bireyin mutluluğu herşeyin üstünde geliyor..

Böylece kurulu  yasal düzende düzgün yürüyen toplumsal ilişkiler içindeki insanlar birbirlerinden duygusal anlamda uzaklaşmak eğilimindeler..

Her birey kendi sonsuz hazlarını tatmin etmek, bir kez yaşanan hayati değerlendirmekle meşgul.

Egoizm  en açık toplum felsefesine dönüştü.. Açık ve net bir kural haline geldi. Bundan utanmak şöyle dursun, akıllı insanın , örnek insanın , güçlü insanın açık duruşu haline geldi " Egoistik" yaşamı!!

.........................

Kimi anlamda varolma felsefesinin belki de en gerekli insiyaki davranışlarından bitridir bireyselcilik. Yaşama savaşını kazananlar belki de  kendileri için savaşanlardır..

Başkaları için kendilerini feda edenler belki de kaybedebileceklerini bilenlerdir..

Ağır aksak kalmamak ve yoluna maddi , manevi aynı güçle devam edebilmek için insanlar kendilerini her tür olumsuzluktan korumayı ve dışlamayı öğreniyorlar.

Bu da hayatın en acımasız taraflarından biri belki de..

...................................

Kanımca gerçek anlamda iyiler ve gerçekten kötü niyetli insanlar azınlıktadırlar..

İnsanların büyük çoğunluğunun ne suya ne sabuna cinsinden bir hayat felsefesine sahip olduklarını düşünüyorum..

Size bilerek ve isteyerek şeytani şeyler yapacaklar da , gerçekten yardımınıza koşmak ve sizi zor durumdan kortaracak nitelikte fedakar kişiler de azınlıkta olan  tiplerdir sanki.

Çoğunluk kendi yağında kavrulmaya devam edenlerden, kendini kurtarmak savaşı içinde yaşayan bireylerden oluşur gibi toplum...

Ve işte bu yüzden kimi zaman kimi kötüler meydanı boş bulmaktalar.

Çünkü kendi savaşı içinde meşgul olan büyük toplumun başkalarını durdurmaya vakti ve sabri olmayacaktır..

Böylesi bir yanlız savaşta tek dileğim Tanrının bireylerin yanında olmasıdır...

Bu da aklıma Fransızca bir deyimi getirdi şu an.; "Chacun pour soi et Dieu pour tous!".....

Herkes kendiyle, Tanrı ise herkesle...

Batya R. Galanti

                                            

                               

                                                    Pandemiyle gelen şiddet!

Pandeminin getirdiği en olumsuz şeylerden biri de  aile içi şiddette görülen artış sanırım...

Alt üst olan istatistikler içinde aile içi şiddette ilk sıralarda.

Zorlaşan hayat koşullarıyla artan ailevi problemler, depresyon, kaygı sorunu ve tüm bunların getirdiği  alkol, uyuşturucu gibi şeylerde olan büyük artış insan davranışlarını yeterince olumsuz etkilemiş gibi görünüyor..

Son bir senede Israel'de cinayete kurban giden kadınların sayısında da bu yüzden belli bir artış gözleniyor..

İşte bu son sene yaşanan hadiselerden bir tanesi de geçen ay ülkeyi yeterince sarsan bir cinayete teşebbüs olayıydı..

Beer Şeva şehrinin 85 kilometre güneyinde , Negev Çölünün tam orta yerinde küçücük bir yerleşim yeri olan Mitzpe Ramon'da meydaha gelen olay insanların kanını donduracak nitelikteydi...

Kocası tarafından belli bir zamandır şiddete maruz kalan Şira'nın üzücü hikayesi bir çok açıdan insanı düşündürecek nitelikte .

Eşi tarafından sürekli horlanan, dayak yiyen güzel bir genç kadının hikayesi..

Uzun süredir ( bir çokları gibi)  herkesten sakladığı şiddete sonunda dayanamayarak kocasına boşanmaל isteğini belirten kadının yüz yüze geldiği ölümün nasıl da korkutucu  olduğu gerçeği!!

Son aylarda yaşanan aile içi şiddet olaylarından  biri daha sadece ..

Her şiddet içeren olay  özellikle yaşayanı bağlarken , , artış gösteren böylesi olayların nedenlerini, niçinlerini araştırıp  çözüm aramak devlete düşen görevlerden bir tanesi..( Ben şiddet uygulayanlara da tedavi ve  terapi yollarının  önünü açmak önemli diye düşünüyorum..)

İnsanlık, ulaşabildiği en ileri noktada en primitif hayvandan bile daha acımasız, daha vahşi olabiliyor..

Kendisinden boşanmak istediğini söyleyen eşinin canını alarak ondan intikam almak isteyen koca, karısını sevdiğini söyleyebilecek kadar hasta olabiliyor..

Kadını kendi mülkiyeti altında gören bir erkeğin ona köleliği layik gören ruh halinin in bir uzantı,  bir yansıması bu...

Aşık olarak evlendiği insanın kendisinin katili olabileceğini düşünemeyecek kadar saf olan kadınların varlığı ise ayrıca şaşkınlık verici.

Nasıl olur da bir kadın, kendisini istismar eden bir erkekle evlenir. İşte bu hep beynimi kurcalıyor..

Bir kadın nasıl olur da böyle bir erkeği kendine eş olarak seçer?

Eminim ki bu tip erkekler ne mal olduklarını ilişkilerinin daha ilk günlerden bir şekilde gösterirler..

Belki ilk zamanlar, basit bir kıskançlık krizi gibi başlar herşey

Bu da belki de güçlü bir erkek arayışında olan  kadınların önce gururlarını okşar..

Eşlerinin sevgilerinin bir işareti olarak algılarlar bu kıskançlığı.

Sanırım , her kadın belli bir kıskançlığı hoş karşılayabilir. Ama bunun gerçekten normal bir sınırı olmalı...

Sonra bu kıskançlıklar yaşanmaz , yaşatılmaz bir hal alır ve derken  hakaret başlar ve bir gün bir tokat gelir ve tabii sonrası ...

O gün Şira'nın bir buçuk yaşındaki bebeği olay yerinde çığlık çığlığa ağlarken aynı anlarda oradan geçen  yan komşularının beş yaşındaki çocuğu annesine koşmuş hemen..

Çocuk  bir şeylerin yolunda gitmediğini hissetmiş adeta..

Bu hikaye'de böylece, bir tarafta insanın tüylerini diken diken eden bir adamın korkunç eylemi söz konusu ama diğer taraftan daha beş yaşında olan bir çocuğun etrafına olan duyarlılığı. hassasiyeti ve zekası..

Çocuk koşarak ; " Anne karşı  evdeki bebek çok ağlıyor !" diye annesine haber verdiğinde.genç kadın, bebeklerin ağlamasının normal olduğunu,  anne ve babasının mutlaka ona baktıklarını söylediği halde çocuk bebeğin ağlamasının doğal olmadığında inat ediyor ve annesini olay yerine gitmeye ikna ediyor..

İşte o an o evde bir erkeğin bir kadına darbeler indirdiğini duyuyor kadın!!

Tüm cesaretiyle, insanlığı, hassasiyetiyle ve o an ona  göklerden gelen  güçle korkmadan kapıya yumruklar indirererek bağırıyor.. " Bırak onu!!"  diye.. Elinde bıçakla üstü başı kan içinde kapıyı açan erkeğe bağırmaya devam ediyor:  " Bırak onu!!

"Lütfen yardım edin ! diye yardım isterken etraftan, elinden geldiğince başkalarının kendisini duymasını sağlıyor..

Genç Şira kocası tarafından, bir çoğu yüzüne olmak üzere,  20 bıçak darbesi almış.. Görüşünün yüzde yetmişini kaybederken..yüzünü normal bir hale getirebilmek için bir çok estetik ameliyatlar geçirmesi gerekeceğini yazdı basın..

Korkusuzca onu kurtarmak için elinden geleni yapan komşusuna hayatını borçlu olan  Şira dilerim yaşadığı travmayı atlatmayı ve kendine normal bir yaşam kurmayı başarır..

Dilerim bu krizi atlattığımızda iyice karmaşaya dönen yaşamımızı sonunda  normal istatistiki verilere çekerek yeniden toparlamayı başarırız..

Bir taraftan pandemi yüzünden artan şiddet, diğer taraftan politik çıkmaz..ekonomik sorunlar..toplumsal karmaşa, uzaktan eğitimle,  öğrenim kapasitesi düşen çocuklar, işsizlik yüzünden evde kalan, şimdilik kayıp giden gençler.. artan alkol, uyuşturucu kullanımı ve bir çok şey daha!!

Bu kadar şeye mutlaka çözüm bulacağız sonunda !! Yeter ki pandemiyi bir atlatalım yoksa o bizi atalatacak gibi!!

Batya R. GALANTI